Inleiding

Centraal in het verraad van de KP Sexbierum staat de persoon van Frans Michon, schuilnaam 'Frans Mulder'. Hij verstrekt de Duitse Sicherheits Dienst alle informatie, inclusief de namen van [50+] verzetsmensen en onderduikers, over de periode dat hij op negen verschillende locaties is ondergedoken, met verschrikkelijke gevolgen. 

Over zijn persoon en de gang van zaken voorafgaand en na afloop van zijn onderduikperiode ontbreekt nog veel informatie. Nadat hij is opgepakt (1945) en wordt berecht en veroordeeld (1948), wordt in krantverslagen wel gespeculeerd over zijn motieven ("geldelijk gewin", V-man, Duitse spion e.v.), maar een goed beeld ontbreekt.

Het onderstaande verhaal zet de inmiddels vindbare en bekende feiten zoveel mogelijk op een rij zetten.

F.H.A. Michon (1924 - 1999)

Gezin & Jeugd

Franciscus Hendrikus Adrianus Michon, roepnaam Frans, wordt geboren op zondag 13 juli 1924 te Nijmegen als vierde kind (en tweede zoon) van de Rooms Katholieke François Johan Michon (30 jr.), boekhouder en Maria Johanna Bernardina van Duren (32 jr.), zonder beroep. 

Vader François Johan, geboren 19 november 1893 als oudste kind van kleermaker Carel Michon (dan 22 jr) en kostuumnaaister Johanna Maria Jans (dan 19 jr) te Nijmegen, werkt zich via (avond)studies op financieel-administratief terrein op tot accountant met een eigen bedrijf. Hij trouwt met Maria Johanna op 11 sept. 1917.

Eind 1925 neemt het leven van het gezin een tragische wending als een (naamloos) "levenloos" meisje wordt geboren. De (fysieke) impact van deze gebeurtenis op de gezondheid van moeder Maria J.B. (34 j) leidt er [mogelijkerwijs] toe dat ze nog geen half jaar later op 01-04-1926 overlijdt en man en  [4] kinderen achterlaat.

Vader Francois Johan hertrouwt nog geen jaar later met de jongere zus van zijn eerste vrouw. Ze krijgen tussen 1927 en 1934 samen vijf kinderen. Het gezin woont aan de Dr. Claes Noordduijnstraat in Nijmegen.  Vanaf sept. 1930 bezoekt Frans ondertussen de lagere R.K. broederschool.  

Op 17 februari 1936 volgt opnieuw de geboorte van een levenloos meisje. Twee dagen later overlijdt moeder Christina Wilhelmina (35 j.). Tot overmaat van ramp overlijdt nog geen jaar later ook nog eens het jongste kind op 7 februari 1937, dan twee jaar oud.  Vader Francois Johan hertrouwt in maart 1937 met Annie van Maris, de huishoudster van het gezin.

In november 1937 volgt de aankondiging van het faillissement van het Accountantskantoor van Francois Johan. In maart 1938 wordt het twaalfde en laatste kind van Francois Johan geboren. Het huis aan de Noordduijnstraat wordt per veiling verkocht.

Frans rondt ondertussen op 14 jarige leeftijd in 1938 de lagere school af. Het gezin verhuist in april/mei naar Hillegom waar de 'stiefmoeder' van Frans vandaan komt. Francois Johan begint hier opnieuw een Accountantskantoor.

Hillegomse jaren

Voor Frans volgt na het moeizame schooltraject een aaneenrijging van (deels zelfgekozen en deels door vader opgelegde) baantjes bij verschillende bedrijven om maar iets van een loopbaan van de grond te krijgen [en geld in het laatje te brengen]. Via deze baantjes en vrienden komt hij onder andere in NSB kringen terecht. Thuis ontstaan ruzies over vriendinnetjes.

Draagteken NSB ledenAls 16 jarige 'puber' meldt hij zich in 1940 als 'verzet' tegen zijn vader bij de Waffen-SS in Den Haag. Het loopt met een sisser af omdat hij te jong is. In 1942 na opnieuw een ruzie met zijn vader over een verkering en advies van een NSB vriend, meldt hij zich dit keer bij de Wehrmacht te Haarlem en wordt sympathiserend lid van de NSB.  Als zijn [pro-Engelse] vader dit ontdekt is de situatie thuis volledig onhoudbaar.

In afwachting van de oproep van de Wehrmacht voor training vindt Frans tijdelijk onderdak in Nijmegen bij zijn oom, de jongere broer van zijn vader, en tante. Oom Hendrik Carel werkt als kantoorbediende bij het Gewestelijk Arbeidskantoor en is N.S.B. lid.

In Duitse dienst

Half september 1942 komt de oproep van de Wehrmacht binnen op het logeeradres te Nijmegen.  Vr. 17 of za. 18 sept. vertrekt Frans naar Osnabrück, Winkelhauzenkazerne, voor de opleiding tot 'schutter' [Schutze] bij het Infanterie Ersatz Batallion 58. In oktober maakt hij waarschijnlijk de zware luchtaanval en bombardementen op Osnabrück door 237 RAF vliegtuigen mee.

Zijn onderdeel wordt opnieuw ingedeeld en verplaatst naar Münster (Westfalen).  Het "hele regiment" wordt daar 20 oktober beëdigd en legt de "Führer eed" af. November 1942 zit hij als soldaat bij het Grenadiers Ausbildungs Batallion 58 - 2e Kompanie - Boelcke Kaserne. Oefeningen, bivak en verlofperiodes volgen elkaar op.

vr. 22 jan. '43 volgt de aankondiging van het "uitrukken naar een onbekend land". Zijn kompanie wordt 31 januari als onderdeel van het hele Grenadiers Ausbildungs Batallion 58 naar Denemarken, Odense gestuurd met als taak:  "Auftrag der Division Überwachung und Sicherung des Abschnittes Seeland und Fünen und umliegende Inseln, verbunden mit dem Schutz aller in diesem Gebiet liegenden wehrwirtschaftlichen Anlagen."

Al na 14 dagen breekt een langere verlofperiode aan tot ma. 22 februari. Dinsdag 9 februari reist hij terug naar zijn familie in Hillegom.

Verlof & Desertie

Voorzien van een hoop eten komt Frans donderdag 11 febr. thuis aan 
en belandt midden in de voorbereiding van de verhuizing van het gezin naar Heemstede de eerstvolgende week. Hij helpt mee met de verhuizing en bezoekt (aangetrouwde, stief) familie. Deze raden hem aan onder te duiken en het leger te verlaten. De kapelaan, die hem kent van de Kath. Jonge Middenstandsvereniging, adviseert hetzelfde. Met een beginnende keelonsteking belandt Frans een dag te bed.

Maandag 22 febr. krijgt hij bericht dat hij  zich moet melden bij de kazerne en er komt een Duitser langs om te vertellen dat hij zich direct bij zijn troepen moet vervoegen. Frans meldt zich dezelfde dag af bij de Ortskommandantur [Hotel Den Hout, Dreef] te Haarlem en de volgende dag neemt hij afscheidt en vertrek per trein richting Duitsland.

De verschillende versies (van de hand van F. ) van de reis variëren vervolgens: 

a. Hij moet zich bij zijn onderdeel melden op de (Gneisenau) kazerne te Minden en reist daar per trein naar toe. Daar aangekomen hoort hij de toestand [de helft van de troepen is al verplaatst] en besluit terug te reizen via Münster en gaat bij Gronau over de grens. Stapt uit de trein en loopt om de douanepost en stapt weer in. Verder via Enschede naar Apeldoorn en  Zwolle. Overnacht op station [Apeldoorn]. Dan via Leeuwarden naar Harlingen.

b. Hij gaat naar Gronau meldt zich als grensganger en gaat dan terug naar Apeldoorn (nacht doorgebracht). Laat daar uniform e.d. achter [zie later: spullen te Harlingen verstopt en komt in uniform te Harlingen] en gaat dan naar Harlingen.

Woensdag 24 feb. 1943 staat hij in Harlingen op de stoep van het City Magazijn en ontspint zich het verhaal van zijn onderduik, het verraad en de verdere gevolgen.

[Lees Meer]
o De Winkel van Roorda
o Adressen Onderduik van Michon
o Het Verraad
o Tweede Duitse Periode
o Gevangenschap & Veroordeling



Portret Frans Michon

[Bron: Beeldbankwo2.nl - Oorlogs- en Verzetsmateriaal Groningen]