Verslag van Lieuwe B. Bootsma

".. Wat ik nu op papier heb gezet, heeft, denk ik alleen voor mij betekenis. Wat mij dwars zat, heb ik van mij afgeschreven, meer voor mijzelf als voor anderen omdat degenen aan wie ik het kwijt had gekund, er niet meer zijn. Ik moest het kwijt, niet alleen om gevoelens af te reageren, maar ook om vorm te geven aan een tijdvak in het eigen leven dat voorgoed voorbij is. Hiermee moet die levensperiode op een bevredigende wijze afgesloten worden. .."

Met deze woorden eindigt de schrijver van het ruim dertig pagina's tellende ego-document, Lieuwe Bootsma, zijn rond 1988 handgeschreven en Friestalige persoonlijke getuigenis en beschrijving van [herinneringen aan] zijn oorlogservaringen en de nasleep daarvan. Centraal staan de razzia op Liauckama-state in november 1943, als gevolg van het verraad door Frans Michon, en de vriendschappen met Rients Bruinsma, leider van de KP Sexbierum en boer op Liauckamastate, en families en vrienden betrokken bij het verzet. Bootsma vertelt de geschiedenis langs de lijn van zijn persoonlijke levensloop.

Begintekst Verslag Lieuwe Bootsma

In tegenstelling tot zijn eigen bewering (hierboven) en meer in lijn met de opmerkingen van Pieter Wybenga, oud-journalist, verzetsman en 'geschiedschrijver' van de Friese verzetshistorie, in zijn schriftelijke reactie (apr. 1988) aan Bootsma, is 'de betekenis' meer dan alleen persoonlijk. Het document is historisch gezien een rijke bron, die een bijzondere kijk geeft door de ogen van een [subjectieve] 'getuige' uit de directe omgeving van Liauckama en de KP. 

Aanwezige en betrokken personen en (niet elders beschreven) gebeurtenissen komen aan de orde, maar het belangwekkendste aspect is de in woorden gevangen "beleving" hiervan. Dit document geeft een unieke kijk in de motieven, denkwijze en mentaliteit van betrokken mensen uit die [dramatische] tijd en de persoonlijke gevolgen tot ver na de oorlog.

Vanuit dat perspectief, en dus niet per se als feitelijk volledige en juiste weergave van de gebeurtenissen, is dit verslag een belangrijke bijdrage aan een completere 'geschiedenis van de KP Sexbierum'.

Verslag Rients Bruinsma

Als hoofdrolspeler in het document van Bootsma kan diens verslag niet los worden gezien van wat Bruinsma zelf op papier heeft gezet.

Rients Bruinsma

Rients Bruinsma, duikt na de overval op zijn boerderij Liauckama-state, noodgedwongen samen met zijn vrouw onder. Eerst in zuid Friesland, later, tot het eind van de oorlog, in Breukelen. Zijn verslag beschrijft de gebeurtenissen in de aanloop naar de overval en de gebeurtenissen daarna tot en met dec. '43, kort voor zijn vertrek naar Breukelen.

Het verslag van Bruinsma, richt zich op een 'zo feitelijk mogelijke' weergave van de acties van de KP Sexbierum, betrokken mensen en gevolgen. Hij put daarbij uit nog verse herinneringen (in tegenstelling tot Bootsma die pas in 1988 zijn verslag schrijft). Daarnaast was Bruinsma een centrale persoon en spil in de KP activiteiten (en geen relatieve buitenstaander zoals Bootsma). 

Op het moment van schrijven zijn de dodelijke gevolgen (febr. 1944) van het verraad voor vier van de KP leden nog niet bekend en wordt er nog volop gezocht naar hun verblijfplaats. 

Lieuwe Bote Bootsma

Lieuwe Bote Bootsma, geboren 2-11-1914 te Franeker, is het derde kind van Bote Meindardus Bootsma - los werkman en socialist en Jetske de Boer. Bote en Jetske krijgen tussen 1911 en 1933(?) in totaal [12] kinderen. 

Tot 14-7-1938 woont het gezin in Franeker, als laatste op het adres Julianastraat 24. Vader en moeder Bootsma en 10 kinderen verhuizen dan naar Amsterdam, Borssenburgstraat 27 II. Lieuwe blijft achter in Franeker.

Vader Bote wordt op 27 juni 1941 als grondwerker door de Duitsers tewerkgesteld bij de aanleg van Reichsautobahnen bij Frankfurt am Main.

Lieuwe trouwt een dag voor z'n 27e verjaardag [en drie dagen na het huwlijk van zijn jongere zus Anna] op 1-11-1941 met Jeltje de Vries uit Ried. Rond 12 juni van dat jaar is hij benoemd als onderwijzer aan de openbare lagere school te Sexbierum.
 

Raadplegen Verslagen

Op de beide verslagen van Bruinsma en Bootsma rust auteursrechtelijke bescherming. Om die reden zijn de verslagen uitsluitend op aanvraag bij Tresoar op locatie raadpleegbaar.


P. Wybenga

Pieter Wybenga